"Medyczny" Nobel 2020: ratunek dla pacjentów z zapaleniem wątroby typu C

W uzasadnieniu przyznania nagrody czytamy: „Po raz pierwszy w historii wirusowe zapalenie wątroby typu C może być wyleczone. Odkrycia laureatów ujawniły przyczyny pozostałych przypadków przewlekłego zapalenia wątroby i umożliwiły przeprowadzanie testów krwi oraz zastosowanie nowych leków, które uratowały życie milionów ludzi” (relacja z ogłoszenia nagrody przez Komitet Noblowski)

Komentarze naukowców z Uniwersytetu Jagiellońskiego - Collegium Medicum do tegorocznego wyboru dokonanego przez Zgromadzenie Noblowskie Instytutu Karolinska (Po Prostu Nauka).

Zanim Harvey J. Alter, Micheal Houghton i Charles M. Rice rozpoczęli swoje badania, wirusy zapalenia wątroby typu A i B były już znane. Niestety, większość przypadków zapalenia wątroby przenoszonego przez krew pozostawała niewyjaśniona. Odkrycie wirusa zapalenia wątroby typu C ujawniło ich przyczynę.

Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że obecnie co roku na świecie występuje ponad 70 milionów przypadków zapalenia wątroby i 400 tys. zgonów. Choroba jest przewlekła, może trwale uszkodzić wątrobę chorego, a nawet doprowadzić do rozwoju raka wątroby.

Identyfikacja wirusa i opisanie jego budowy, czego dokonali trzej nowi nobliści, pozwoliło na opracowanie badań krwi i nowych leków, ratujących pacjentów. Dziś dostępne są zarówno bardzo czułe testy krwi na obecność wirusa, które w wielu częściach świata w dużej mierze wyeliminowały po transfuzji zapalenia wątroby, jak i leki przeciwwirusowe skierowane przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu C. Dzięki temu chorobę można wyleczyć, a w przyszłości być może wyeliminować.

Nagrody Nobla to prestiżowe wyróżnienia ufundowane przez Alfreda Nobla, szwedzkiego przemysłowca i wynalazcę dynamitu, przyznawane od 1901 roku. Zgodnie z wolą fundatora, przyznawane są za wybitne osiągnięcia naukowe – w dziedzinie fizjologii lub medycyny, fizyki, chemii – a także literackie oraz za zasługi dla społeczeństw i ludzkości. Najmłodsze jest wyróżnienie dla ekonomistów, które w 1968 roku zostało ufundowane przez Bank Szwecji

Nagrody w dziedzinie fizjologii i medycyny wręczane są od początku trwania konkursu. Za wybór laureata odpowiada złożone z 50 członków Zgromadzenie Noblowskie działające przy Królewskim Karolińskim Instytucie Medyczno-Chirurgicznym. Dotychczas przyznano w sumie 113 nagród w dziedzinie fizjologii lub medycyny. W gronie wyróżnionych jest obecnie 219 osób, w większości badacze z USA. Nagrody nie przyznano dziewięciokrotnie, mniej Nobli ogłoszono m.in. w czasie trwania I i II wojny światowej.

Nazwiska laureatów ogłaszane są w październiku, a wręczenie wyróżnień odbywa się 10 grudnia, w rocznicę śmierci fundatora.

W tym roku z powodu pandemii COVID-19 ceremonia będzie miała nieco inny przebieg. Wiadomo już, że nie odbędzie się tradycyjnie w sztokholmskiej filharmonii. W zamian przygotowywana jest skromna uroczystość z możliwością łączenia online z pozostającymi w swoich krajach laureatami. Rozważana jest także możliwość przekazania nagród Nobla w krajach zamieszkania laureatów.

grafika: facebook Noble Prize 

Powrót